50- NGŨ GIỚI

 

50- NGŨ GIỚI

(5:20) Hôm nay vì mục đích Quy y của trong đạo Phật mà Thầy đại diện cho Phật giáo, cho ba ngôi Tam Bảo, mà đứng ra Quy y. Vậy thì, xét thấy đúng thì các vị chắp tay lên hướng về tượng Phật mà ước nguyện xin Quy y Tam Bảo, thì quý vị chắp tay lên lạy một lạy. Rồi kế đó Thầy sẽ truyền cho năm giới.

Trước khi truyền cho năm giới thì Thầy sẽ giải thích năm giới:

Tức là năm giới là năm cái đức làm người. Một con người mà thiếu đạo đức thì chưa phải là người được, vì nó còn mang bản chất của loài động vật. Cho nên năm giới luật của Phật đối với người cư sĩ là năm đức hạnh của một người cư sĩ.

Giới thứ nhất: Cấm sát sanh hại vật. Đó là cái Đức hiếu sinh, biết thương yêu sự sống. Trước tiên, chúng ta muốn thương yêu mọi vật sống ở trên hành tinh này thì trước tiên chúng ta hãy thương chúng ta, đừng làm khổ cho chúng ta. Đầu tiên mình không thương mình thì còn ai thương mình?

Mình nói: “Tôi thương người này người kia, sự thật chưa chắc đã thương, mình thương mình”. Cho nên có một câu chuyện như thế này để Thầy nhắc lại cho quý Phật tử thấy:

Có bà Hoàng hậu, bà nói với nhà vua: “Bệ hạ có thương thần thiếp không?”

Thì nhà vua mới nói: “Ta rất thương ái khanh. Sao ái khanh lại hỏi vậy?”

Bà hoàng hậu mới trả lời: “Chắc gì bệ hạ thương, nếu mà bệ hạ thương, thần thiếp có lỡ mà lấy một ông quan nào đó thì bệ hạ có chặt đầu thiếp không?”

Thì ông vua không trả lời được.

“Rõ ràng là bệ hạ thương bệ hạ chứ đâu phải là thương thần thiếp, nếu mà thương thần thiếp thì thần thiếp có lấy một ông quan khác thì chắc chắn bệ hạ không bao giờ bắt tội thần thiếp hết”. Vì mình thương người ta mà.

Đúng là, người ta nghĩ rằng mình thương người đó chứ sự thật ra là mình mong người ta trở thành công cụ, cái sự sai bảo của mình thôi. Muốn người ta thuộc về mình, của mình chứ không có để cho người ta có sự tự do gì của người ta hết. Cho nên thật sự ra, đối với đạo Phật nhìn thấy cái thương đó là cái không thương gì cả.

(07:39) Cho nên ở đây trước tiên chúng ta phải biết thương mình. Nhiều khi chúng ta không biết thương mình mà chúng ta làm khổ mình rất nhiều!

Ví dụ như có người khác, họ nói lời nặng nhẹ với mình thì mình tức giận lên. Thì đó là mình đâu có thương mình. Vợ con có nói một lời nói nào đó, nghĩa là lời nói đó mình chưa có xét nhưng mình nghe trái ý mình là mình tức giận lên liền. Tức ngay vợ con mình liền, chứ chưa nói là cái gì. Đó là thấy mình có thương mình không? Nếu thương, tại sao mình làm cho mình khổ như vậy? Tức giận là khổ chứ đâu phải không khổ sao? Đó, cái đó là cái mình không thương mình!

Cho nên đạo Phật dạy chúng ta không làm khổ mình, khổ người. Tức là dạy chúng ta thương mình, thương người. Thương người thì mình có chửi người ta không? Chắc chắn không chửi.

Ví dụ như bây giờ đặt thành vấn đề, mình có một người vợ, người vợ mình đi lấy một người nào đó. Mà mình thương vợ mình thì mình có mắng chửi nó không? Chắc chắn là không có mắng chửi nữa. Vậy thì mình muốn vợ mình như thế nào cho nó chung thủy với nhau? Thì mình phải dùng những lời nói ôn tồn. Nếu nó nghe thì đó là nó có cái nhân duyên tốt, mà nếu nó không nghe thì mình phải thương xót nó, đừng có làm cho nó khổ. Mà mình cũng đừng có vì chuyện đó mà mình bực tức lên rồi mình làm cái này, làm cái kia, mình đập nhà đập cửa, rồi mình làm đủ thứ cho nó càng khổ thêm! Thì chuyện đó người ta gọi là ghen tuông. Chứ sự thật ra thì cái này là do cái thương không đúng chỗ. Thương không đúng chỗ tức là như hạt lúa mà cái đuôi, mà mình bốc nó không đúng chỗ cho nên nó bị xóc vào tay. Thương mà thương không đúng chỗ.

(09:17) Cho nên nhiều khi chúng ta chưa có học đạo đức nhân quả, cho nên chúng ta không rành về góc độ này. Nhưng ở đây, Thầy chỉ giảng cho chúng ta biết rằng lòng hiếu sinh thương yêu, thì cái sự thương yêu đầu tiên là phải thương yêu mình; rồi kế đó thương yêu người khác; rồi kế đó chúng ta mới thương yêu loài động vật; rồi kế đó nữa chúng ta mới yêu thương tất cả những sự sống trên hành tinh này, như: cỏ cây, rong rêu,…​ Tất cả mọi loài có sự sống là chúng ta thương yêu.

Trường hợp đặc biệt chúng ta mới chịu vì sự sống của chúng ta. Chúng ta mới chịu ăn những thực phẩm thực vật. Còn động vật thì chúng ta thấy nó rên la mỗi khi mình giết nó, nó giãy giụa. Còn với thực vật thì không thấy sự rên la cho nên chúng ta cố gắng ăn, chứ chúng ta biết nó cũng muốn sống chứ không phải nó muốn chết. Nhưng vì không ăn nó là chúng ta phải chết, môi trường sống mà, nó phải có sự cung cấp cho sự sống nhau.

Đó thì cái lòng hiếu sinh của chúng ta là đầu tiên mà chúng ta đi vào học đạo, thì người cư sĩ chúng ta nên mình thương mình và thương những người trước tiên, rồi kế đó là chúng ta tập dần chúng ta thương những loài động vật, những con vật khác, để chúng ta tránh đi những sự đau khổ do mình gây ra cho người, cho vật. Đầu tiên là cái Đức hiếu sinh. Đức là cái thứ Nhất mà người cư sĩ chúng ta cần phải tập.

Bây giờ chúng ta chưa ăn chay được thì chúng ta cố gắng ăn chay. Bây giờ chúng ta chưa ăn chay được thì chúng ta đừng cầm cây dao trực tiếp mà đập đầu con cá, cắt cổ con gà mà hãy mua những vật người ta làm sẵn đi, để chúng ta tránh bớt cái bàn tay vấy máu của chúng ta đối với cái loài vật, loài vật đang giãy giụa trên bàn tay của chúng ta. Chúng ta tránh những sự đau khổ đó. Đó là điều đầu tiên của chúng ta cần tập - đức hiếu sinh, lòng yêu thương sự sống.

(11:08) Giới thứ hai: Trong giới cấm là không gian tham trộm cắp. Đức đó là Đức buông xả. Bởi vì hầu như chúng ta không buông xả. Mỗi mỗi cái gì chúng ta huân vào, chúng ta cho đó là của mình, cho nên cái gì cũng đem vào mình, vào mình hết. Cuối cùng nó bị mất mát, nó bị hư hao thì chúng ta buồn khổ. Do chấp dính vật chất như vậy làm chúng ta buồn khổ. Cho nên đức Phật dạy chúng ta có Đức buông xả.

Như hồi sáng Thầy đã nói: Có buông xả nhưng lại có Cần lao. Nghĩa là chúng ta không ăn bám vào người khác, chúng ta không phải là cây chùm gửi để nhờ tựa vào người khác, mà chúng ta cũng cần lao. Khi cần lao chúng ta thừa, chúng ta lại giúp những người bất hạnh trong xã hội, an ủi đời sống của họ. Đó là buông xả để không dính mắc vật chất, buông xả để không dính mắc tiền bạc. Dù chúng ta có mất 1 triệu, 2 triệu, 5 triệu, 10 triệu, chúng ta vẫn thản nhiên, không vì cái sự mất mát đó mà làm chúng ta đau khổ. Cho nên Đức buông xả giúp cho chúng ta thanh thản trong cuộc sống của chúng ta.

Như vậy là chúng ta phải học được đức buông xả nhưng phải siêng năng, cần lao làm việc chứ không phải buông xả mà bỏ đời tiêu cực, yếm thế là không đúng!

(12:15) Giới thứ ba: Là giới cấm không tà dâm. Tà dâm có nghĩa là có vợ, có con rồi mà đi lấy vợ con người khác hoặc lấy người đàn bà khác, mình ngoại tình như vậy thì giới cấm này cái đức của nó là Đức chung thủy. Sống có tình, có nghĩa với nhau, đừng có làm một cái chuyện mà trái tình trái nghĩa, phải biết chung lưng đấu cật sống với nhau, chia sẻ ngọt bùi nhau trong cuộc sống. Đó là cái đức chung thủy, lòng hiếu nghĩa, có nghĩa có tình với nhau. Thì cái đó mới đúng cái nghĩa của nó.

Đó là chúng ta phải học tu những cái điều này, có vợ, có chồng con rồi thì đừng gian díu với người khác, làm cho gia đình mình tan nát, làm cho gia đình người khác tan nát. Do cái tâm dâm dục của mình mà sinh ra những điều làm cho mình đau khổ, người khác đau khổ. Cho nên chúng ta cố gắng giữ gìn cái Đức chung thủy này thì nó sẽ đem đến hạnh phúc cho người cư sĩ.

(13:15) Giới thứ tư: Cấm không nói dối. Tức là Đức thành thật, người nói thành thật là người sẽ được nhiều uy tín, người ta tin tưởng. Cho nên thí dụ như Thầy tu được cái gì thì Thầy dạy cái nấy, mà Thầy tu chưa được thì đừng có dạy người ta tu bằng cách này, bằng cách khác. Tức là cái nói láo, nghe người khác rồi lại nói.

Cho nên mình nói dối thì tức là nó sẽ không tốt cho mình mất uy tín, làm cho lời nói của mình nó không hay. Và đồng thời mình chê người ta mà chê không đúng cũng là nói dối, mình khen người ta mà khen không đúng cũng là nói dối. Khen mà không đúng tức là nịnh bợ, không nói đúng. Mình vu khống, mình vu oan, mình nói xấu, mình nói lật ngược, lật lọng thì đều là những người nói dối. Bởi vì trong bốn điều khẩu nghiệp của mình thì nó thuộc về vọng ngữ, thuộc về nói dối. Cho nên chúng ta khéo léo, dè dặt, cẩn thận. Thì cái đức đó là Đức thành thật, có nói có, không nói không, thấy nói thấy, không thấy nói không thấy. Đâu ra đó hẳn hòi, thì đó là thành thật.

Nếu mà mình nói ra một lời thành thật mà làm hại người, thì nhớ rằng không nên nói, nên im lặng như Thánh! Ai nói gì cạy răng cũng không nói, bị vì nói ra làm cho người ta khổ thì nhất định không nói, đó là cái im lặng. Chứ đừng có dối quanh, thiếu đức thì không được.

(14:36) Cho nên do sự làm thinh của mình, cũng gây nhiều cái sự trở ngại rất lớn! Như ngày xưa đức Phật ngồi dưới cội cây tu hành, thì nhà vua đuổi con nai chạy ngang qua. Thì khi mà đến ngang đức Phật đang ngồi tu thì mới hỏi đức Phật: “Ông có thấy con nai chạy qua đây không?”. Thì ông Phật biết rằng: Hễ mình nói có là chỉ cho nhà vua giết con nai, thì mình mang tội sát sanh. Mà hễ nói không, nói láo thì mang tội vọng ngữ. Cho nên lúc bây giờ ông Phật không có trả lời mà làm thinh. Làm thinh thì nhà vua lại bực tức, ông này khi dễ mình như thế nào mà mình hỏi ông không trả lời. Cho nên nhà vua mới tức giận, mới làm cho người ta sân lên, người ta chặt tay ổng, người ta móc mắt ông. Cuối cùng thì nhà vua móc mắt, chặt tay ông thì hối hận mới nói: “Tôi chặt tay, móc mắt ông, ông có giận tôi không?”, thì vị tu sĩ đó mới nói: “Tôi không có giận, nếu mà tôi giận thì mắt tai của tôi sẽ không ráp lại được, mà nếu tôi không giận thì mắt tai của tôi sẽ ráp lại được”. Thì từ đó tai ông, mắt ông nó sẽ ráp lại, nó lành y như cũ. Thì cái hiện tượng mà xảy ra như vậy có thật hay không?

Đây là những câu chuyện huyền thoại để nói rằng chúng ta sử dụng thần thông để nhiếp phục vị vua này. Rõ ràng lúc bấy giờ, đức Phật dùng thần thông để nhiếp phục, để làm cho vị vua này sợ hãi mà quy phục để quy y Phật, Pháp, Tăng. Thì cái này không đúng.

Nếu ông Phật Thích Ca mà dạy điều này là đem những thần thông, ảo thuật này mà gạt người ta để theo đạo mình. Thì như vậy là không đúng! Ông ta đến với đạo Phật là mục đích ông đến với đạo đức để mà được giải thoát khỏi sanh, già, bệnh, chết. Chứ không có đến với mục đích là mai mốt người ta chặt tay, mình biến hóa nó lành lại; mai mốt người ta có móc mắt mình thì mắt mình nó lành lại; hoặc là có súng bắn, bắn rồi cái bắt đầu lành lại. Người ta làm vua mà, nếu mà có điều kiện nó hay như vậy thì người ta đi đánh giặc chứ gì? Súng bắn, dao đâm người ta không chết, thì người ta đánh, người ta giết biết bao nhiêu người không? Cho nên ông vua thì ổng ham thần thông đó chứ. Do đó, cái đó là một cái tai họa rất lớn chứ không phải là tốt đẹp cho con người trên hành tinh sống này đâu!

Cho nên những điều kiện mà đức Phật nhiếp phục cho nhà vua mà để trở thành đệ tử của mình; không ngờ ông vua này, ông thấy ông khoái thần thông đó quá, ông mới theo cầu Phật để dạy cho ông, dạy được ông về đi đánh giặc cho mà xem. Có ai bắn ông bị chết đâu? Có ai chặt đầu ông được đâu? Chặt cái đầu ông văng ra, cái ông nối lại liền. Như vậy rõ ràng là học theo pháp Phật để đi giết giặc chứ làm gì? Đó là cái sai!

Cho nên rất nhiều câu chuyện ở trong Phật giáo mà chúng ta xét ra thì nó không đúng Phật giáo. Người ta huyền thoại, người ta đặt điều ra những điều người ta ca ngợi không đúng cách. Người ta ca ngợi không đúng cách, tức là người ta phỉ báng Phật giáo.

Thì hôm nay, Thầy nói ra để thấy một sự thật hiển nhiên, để chúng ta thấy rất rõ ràng.

(17:38) Giới thứ năm: Là cấm không uống rượu. Giới cấm không uống rượu là Đức minh mẫn, sáng suốt. Vì tất cả những chất độc đó, nó sẽ đem đến làm cơ thể chúng ta bệnh tật, đau khổ! Và đồng thời nó say sưa, nó kích thích thần kinh, nó làm căng thẳng thần kinh chúng ta, cho nên nó gọi là hưng phấn. Cho nên người say rượu họ nói một lời, nói đi nói lại, lè nhè, lè nhè nói hoài. Nó làm cho cơ thể của họ bước tới một bước nó lui lại hai bước, đi tới ngã tới ngã lui, thì nó không còn vững vàng ở chỗ nào hết. Đó chúng ta đã thấy những người say rượu.

Và đồng thời họ không còn tỉnh táo cho nên họ về nhà họ chửi vợ, mắng con họ. Nó kích thích những cái gì bực tức ở trong lòng của họ đó, bắt đầu họ nhớ lại hết, rồi họ chửi vợ, chửi con họ. Rồi chòm xóm họ cái người nào mà làm cái gì họ bực tức, kích thích cơn giận nó làm cho họ bực tức lên. Họ lại nhà ông đó, họ uống ba chén rượu rồi họ chửi mắng người ta tan nát hết trơn, hết trọi. Đó là rượu nó độc đến mức độ như vậy. Nó làm cho chúng ta không còn tỉnh táo, không còn trở thành một người hiền lành, ôn hòa, có những lời nói nhẹ nhàng, ôn tồn.

Đó thì năm đức hạnh như trên Thầy đã nói: Đức hiếu sinh, Đức buông xả, Đức chung thủy, Đức thành thật và Đức minh mẫn. Năm cái đức này, nó xây dựng cho con người có một nền tảng đạo đức rất là đạo đức! Làm cho chúng ta sống hạnh phúc, an vui; làm cho chúng ta có một cuộc sống hài hòa với mọi sự sống khác. Chỉ có năm điều kiện này mà thôi. Nhưng mà hầu hết là khi mà chúng ta thọ năm giới rồi thì không phải bắt buộc chúng ta phải ngay liền bây giờ mà làm được. Bởi vì năm điều kiện, tức là năm cái đức hạnh này tuy vậy rất khó, chứ không phải dễ! Cho nên chúng ta cố gắng khắc phục, chế ngự mình để giữ gìn lần lượt sẽ đạt được.

Và hôm nay khi mà chúng ta chắp tay lên để xin thọ năm giới này, chúng ta cũng nên nói rõ ràng: “Con sẽ lần lượt, con sẽ khắc phục mình để giữ gìn trọn vẹn năm giới”. Chứ mình nói ờ: “Bây giờ tôi xin hứa tôi quy y thọ năm giới này”, thì chắc chắn là mình thọ mình không giữ trọn vẹn đâu. Cho nên vì vậy mình phải hứa, mình phải cố gắng mình tập; mình khắc phục, mình tập cho được năm giới này.