05- PHÂN BIỆT TÂM Ý THỨC VÀ TÂM TƯỞNG THỨC

 

05- PHÂN BIỆT TÂM Ý THỨC VÀ TÂM TƯỞNG THỨC

(15:54) Vì vậy mà hôm nay chúng ta sẽ tu tập đề mục đầu tiên là làm sao cho cái ý thức chúng ta sống để dẫn tâm của chúng ta. Tâm đây là không phải là cái tâm thức, mà tâm ý thức.

Thầy muốn nói như thế này để biết được cái tâm mà Thầy gọi danh từ tâm của nó là cái tâm ý thức. Là ý thức của chúng ta hiểu, tác ý ra. Nó làm cho tâm nó biết hơi thở ra vô. Cái đó gọi là tâm ý thức.

Còn cái bây giờ Thầy biết hơi thở ra vô mà Thầy không có tác ý, tức là không có cái ý, tác ý ra. Đó gọi là tâm tưởng thức.

Còn cái biết mà chúng ta có tác ý ra: "Hít vô tôi biết tôi hít vô. Thở ra tôi biết tôi thở ra". Rồi bây giờ Thầy lắng, tai Thầy, mắt Thầy, ý Thầy, mũi Thầy. Thầy nương vào trong hơi thở. Sáu căn Thầy gom vào đó để biết hơi thở ra vô rất kỹ lưỡng đó, thì gọi là tâm ý thức. Nghĩa là ý thức nhắc rồi, thì tâm nó làm cái việc đó. Nó biết cái việc đó thì gọi là tâm ý thức.

Bây giờ Thầy không có tác ý nữa thì cái ý thức của Thầy không hoạt động chứ gì. Bắt đầu bây giờ chỉ còn nó biết nó đâu, nó có ngủ quên đâu nó không biết. Do đó cái biết này nó tâm tưởng thức. Cái tâm tưởng của chúng ta biết cái này chứ không phải là ý thức. Bởi vì ý thức nó không tác động nữa.

Các con hiểu phân biệt được cái chỗ này thì chúng ta sẽ biết cái chỗ của chúng ta tu sai hay là chúng ta tu đúng. Khi mà chúng ta dẫn nó vào rồi khoảng 5 hơi thở, chúng ta lại nhắc nó 1 lần. Để cho 5 hơi thở đó, cái ý thức của chúng, tâm ý thức của chúng ta nó hoạt động theo hơi thở của nó. Để nó tập nhiếp phục cái tâm của nó. Cái tâm ý thức đó, nó trên hơi thở. Đó là lối nhiếp phục tâm mình vào hơi thở.

Bởi vì trên con đường tu của chúng ta, đầu tiên chúng ta phải nhiếp phục được tâm mình trên hơi thở rồi mới an trú nó trên hơi thở. Chứ không phải nhiếp phục rồi an trú liền mà nó an trú.

Bây giờ Thầy mới nhiếp phục được hơi thở. Mà Thầy thấy có trạng thái khinh an, hỷ lạc xảy ra. Nó làm cho Thầy thấy an ổn, thích thú thì coi chừng đây là trạng thái của tưởng.

(18:02) Còn bây giờ Thầy mới dẫn cho cái thân và cái tâm của Thầy nó vào trạng thái an ổn, thì đây mới thật sự là trạng thái của Sơ Thiền. Bởi vì Sơ Thiền do tầm tứ mà dẫn vào. Mà muốn cho nó an trú được thì cũng phải do tầm tứ dẫn nó vào.

Còn cái này mình không dẫn mà nó lại có, thì như vậy coi chừng sai. Cho nên chúng ta phải biết được cái đúng và cái sai. Cái sai nó là ác pháp.

Mặc dù bây giờ là một trạng thái hỷ lạc. Nhưng mà mình không dẫn mà nó vào thì coi chừng nó là cái cám dỗ. Cũng như bây giờ Thầy ăn miếng ăn ngon. Cái ngon của miếng ăn là cái dục lạc, nó làm cho Thầy thích, làm cho Thầy nghiện ngập mà bỏ không được. Nó là ác pháp chứ đâu phải là thiện pháp.

Mặc dù ăn ngon chứ đâu có phải ăn dở, đâu phải ăn đắng, ăn cay đâu, nhưng nó vẫn là cái dục. Nó làm cho Thầy thích thú, thì nó vẫn là ác pháp chứ đâu phải thiện pháp. Cho nên đức Phật dạy: "Ngăn ác, diệt ác".

Dù là điều kiện nào đi nữa, nó là ác pháp đều phải ngăn diệt. Chứ không phải là mình ghi nhận nó rồi thôi. Không phải đâu. Ngăn diệt biết rõ ràng. Ý thức của chúng ta làm việc hoàn toàn. Đây là ác, đây là thiện.

Ác thì ngăn diệt vì ác pháp sẽ đưa đến chỗ đau khổ cho chúng ta. Phải làm chủ nó, không được để cho nó hoạt động. Do đó không có cái quyền là ghi nhận rồi bỏ qua, không có nghĩa là biết, rồi không có lưu ý đến nữa. Biết mà không diệt thì nó vẫn sống. Cũng như mình biết có con rắn đó là con rắn độc mà cứ đi qua, đi lại thì có ngày nó sẽ cắn mình. Cứ biết mà ghi nhận nó. Bây giờ nó bò qua 1 lần, bò lại 1 lần. Nhưng mà hôm nào mình quên, mình không biết, mình lỡ đạp trên lưng nó thì nó sẽ cắn mình.

Do đó nó rất nguy hiểm. Do như vậy phải ngăn và diệt nó. Không có được để cho nó bò tới, bò lui như vậy nữa. Nó xảy ra sự nguy hiểm cho mình và cho những người xung quanh mình. Đó là cách thức chúng ta phải biết ác pháp để ngăn và diệt.

Cho nên pháp Tứ Chánh Cần là pháp sử dụng bằng ý thức rất tỉnh thức của chúng ta qua sự tu tập của chúng ta trên Định Niệm Hơi Thở.